Tổ tôm là gì? Cách phân biệt tổ tôm và chắn cực đơn giản

Lịch sử ra đời của bài tổ tôm

Tổ tôm là gì? Tổ tôm là từ được nói trại âm của “Tụ tam”, có nghĩa là “góp 3 thứ lại”, tức là ba hàng của bộ bài: Văn, Vạn và Sách.

Nói về lịch sử ra đời của bộ bài tổ tôm, đến nay vẫn chưa có một nghiên cứu nào xác minh được nguồn gốc của tổ tôm. Tuy nhiên, đến thế kỷ 19 tại Việt Nam thì hình thức chơi bài này trở nên phổ biến, đặc biệt là giới thượng lưu.

Nhiều người cho rằng bài tổ tôm có nguồn gốc từ Nhật Bản bởi những hình vẽ trên lá bài mang phong cách tranh mộc bản của Nhật và chữ viết là loại chữ Hán (Kanji). Tuy vậy, cũng có lẽ là do dưới thời Pháp thuộc, công ty A. Camoin & Cie của Pháp đã phát hành bộ bài tổ tôm lấy cảm hứng từ văn hóa Nhật Bản.

Những hình ảnh trên bộ bài là trẻ em, đàn ông, phụ nữ, cá chép, thuyền, vọng lâu… tất cả đều mang âm hưởng rất Nhật. Tất cả các nhân vật đều mặc Kimono thời Edo (trước khi Nhật hoàng Minh Trị lên ngôi và trị vì từ 1868-1912). Hơn nữa, có một số người lại phỏng đoán nguồn gốc của bài tổ tôm bắt nguồn từ Trung Quốc. Tuy nhiên, đến nay cả hai quốc gia đều không dùng bộ bài này.

Tới nay, đã có nhiều người đặt vấn đề về nguồn gốc xuất xứ của bộ bài xuất hiện từ đâu, lưu lạc thế nào mà để lại một bí ẩn chưa thể xác minh. Tuy nhiên, chưa một giải thích nào thỏa đáng cho sự ra đời của bài này.

Văn hóa chơi bài tổ tôm tại Việt Nam

Tại Việt Nam, văn hóa chơi bài đã có từ xa xưa với nhiều hình thức khác nhau. Chơi bài tổ tôm là một trong những nét văn hóa vẫn còn được lưu giữ đến tận ngày nay. Đồng thời, bài tổ tôm đã được phát triển và trở thành một trong những game bài đổi thưởng online được ưa chuộng nhất.

Bài tổ tôm thường được chơi nhiều tại khu vực miền Bắc trong các dịp Lễ, Tết. Do cách chơi tổ tôm khá khó, nhiều nước biến hóa, khó lường nên chỉ được nam giới và người già chơi, thanh niên và phụ nữ ít chơi hơn. Người xưa thường có câu ca dao thể hiện trình độ và sự oai phong của người chơi tổ tôm:

‘‘Làm trai biết đánh tổ tôm

Uống chè Mạn Hảo xem Nôm Thúy Kiều’’

Ngày nay, trò chơi này cũng không còn được phổ biến như xưa và có dấu hiệu mai một dần. Chúng thường được tổ chức tại các địa phương ở các Lễ hội truyền thống hay chơi tại nhà với mục đích mang lại niềm vui trong những gia đình còn lưu giữ nét truyền thống này. Ngoài ra, đánh tổ tôm còn được thiết kế để chơi trên các ứng dụng, nền tảng online với nhiều hình thức khác nhau.

Sự khác nhau giữa tổ tôm và đánh chắn

Tổ tôm và đánh chắn là hai hình thức chơi bài có cách thức chơi khá tương tự nhau vì đánh chắn là trò chơi được tinh giản dựa trên trò tổ tôm. Đánh chắn sở hữu lối chơi, các quy luật gần như dựa trên nguyên bản của nó. Tuy nhiên, cách chơi này cũng có một vài điểm khác biệt so với tổ tôm.

Bài tổ tôm có tổng cộng 120 quân bài, gồm có các hàng là Vạn, Văn và Sách. Các hàng quân này đều được viết bằng chữ Hán nên có một cách nhớ dựa vào câu ‘’Vạn vuông, Văn chéo, Sách lằng ngoằng’’. Bài tổ tôm có 3 loại quân đặc biệt là Thang Thang, Lão Lão và Chi Chi.

Đối với lối chơi bài đánh chắn, các quân bài sẽ được rút gọn còn 100 quân. Các lá quân bài thuộc bộ Nhất và hàng Yêu (quân Thang Thang và Lão Lão) đều đã được loại bỏ, chỉ còn lại quân đặc biệt Chi Chi. Bài đánh chắn sẽ không có cước sắc Kính Lão Lão, cước sắc Thập Điều (10 đỏ) sẽ được rút xuống còn Bát Điều (8 đỏ).

Dưới đây là bảng so sánh sự khác nhau giữa tổ tôm và chắn:

Chơi tổ tôm ăn tiền tại Việt Nam có phạm pháp không?

Sau khi tìm hiểu nội dung chơi tổ tôm là gì, sự khác nhau giữa đánh chắn và đánh tổ tôm là gì thì điều quan tâm kế tiếp thì hình thức ăn tiền của trò chơi này tại Việt Nam. Hiện nay, chúng ta vẫn thường thấy trong các dịp Lễ, Tết sẽ có những thức chơi bài hay những trò chơi dân gian như bầu cua, lô tô, tổ tôm… với hình thức mua vui và có thể cả ăn tiền. 

Số tiền cược có thể chỉ với mức nhỏ như 5.000 đồng, 10.000 đồng hay lớn hơn vài chục triệu đồng, thậm chí hàng trăm triệu đồng. Tại Việt Nam, theo quy định của pháp luật, những hình thức chơi bài ăn tiền như thế này là bị cấm. Nếu vi phạm có thể bị xử phạt tùy vào hành vi và mức độ cược.

Theo quy định của pháp luật tại khoản 2 Điều 26 Nghị định 167/2013/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, an toàn xã hội, trật tự; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy và chữa cháy; phòng chống bạo lực gia đình:

“Phạt tiền đối với một trong những hành vi đánh bạc sau đây từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng:

a) Đánh bạc trái phép bằng một trong các hình thức như: tá lả, xóc đĩa, tú lơ khơ, tổ tôm, tam cúc, 3 cây, tứ sắc, đỏ đen, cờ thế hoặc các hình thức khác mà thua, được bằng tiền, hiện vật.

…’’

Tổ tôm là một trong các hành vi đánh bạc trái với quy định của pháp luật. Khi tổ chức hoặc tham gia đánh tổ tôm mà ăn bằng tiền hoặc hiện vật sẽ bị xử phạt hành chính từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng tùy vào mức độ và số người tham gia chơi.

Khi tham gia chơi bài tổ tôm từ 5.000.000 đồng trở lên hoặc dưới 5.000.000 đồng mà người chơi đã bị xử phạt vi phạm hành chính về tội này thì có thể sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Lời kết    

TOBET88 vừa chia sẻ những thông tin trên để giải đáp thắc mắc tổ tôm là gì cũng như sự khác nhau giữa tổ tôm và đánh chắn của nhiều người. Hi vọng với những thông tin hữu ích trên sẽ giúp bạn có thêm nhiều trải nghiệm mới mẻ và thú vị với trò chơi dân gian này.